Süpürge filtresi, havanın dışarıya çıkabilecek küçüklükte deliklerden oluşmuş bir kağıt, bez ya da yumuşak plastikli bir yapıdadır. Filtrede ki delikler ne kadar küçükse dışarıya çıkacak toz parçacıkları da o kadar azalır, böylece hijyenik bir ortamın oluşması sağlanır.
Torbasız veya torbalı, dikey veya standart evinizde nasıl bir süpürge olursa olsun hepsinde filtre sistemi bulunması önemlidir. Filtre, süpürgede bulunan en önemli parçalardan bir tanesidir. Bunun sebebi ise gerek hijyenik bir ortamın oluşmasını sağlaması gerekse emiş gücüne ve performansa etki etmesi. Bu özelliklere etki etme sebebi ise filtrenin küçük delikleri, yapılış maddesi ve uygulanan teknolojisidir.
Hepa Filtre Nedir? Ne İşe Yarar?
Hepa filtreler 0,3 mikron büyüklükte ki partiküllerin %99,97 oranında yakalama standardını karşılamak zorundadır. Yani virüsleri, bakterileri, polenleri, PM2.5’i, alerjenleri ve daha fazlasını yakalayabilirler.
Hepa Filtre Nasıl Çalışır?
Çalışma prensibi yukarıda ki görsel gibidir. Yanı deliklerden büyük olanlar ağa takılırken, delikten küçük olanlar tekrar dışarıya çıkmaktadır. Ölçüt olarak kafanızda canlanması için şöyle söyleyeyim; bir insan saçının genişliği 50 mikrondur ve 0.3 mikron büyüklükte ki her şeyi tutabilmektedir bu da neredeyse gözle görünemeyen her şeyi filtre ettiği sonucu çıkartabiliriz.
Yukarıda ki maddeler hepa filtre için tutulması ve durdurulması basit cisimlerdi. Peki 0.3 – 1 mikron genişlikteki cisimlerde hepa filtre nasıl çalışıyor?
Görselde de gördüğünüz gibi bu boyutta ki bazı cisimler hepa filtresinden geçebilmeleri mümkün yalnız bu cisimlerin bir sorunu var. Evet belki filtre genişliğinden daha küçük mikron ölçülerinde olabilirler ama hareket hızları çok yavaştır bu yüzden filtre gözeneklerden geçmeye çalışırken hepa filtre maddesine yapışma olasılıkları çok yüksek. Bu yüzden büyük çoğunluğu filtre gözeneğinden daha küçük mikrona sahip olsalar bile hepa duvarlarına yapışıp kalabilirler. Bilim insanları bu duruma “interception” yani durdurma adını vermişlerdir.
Hepa Filtre Yıkanır mı?
İlk bölümde bahsettiğimiz gibi bir takım maddeler direk hepa filtre tarafından tutulurken bazı cisimlerde hepa filtrenin duvarlarına tutunmaktaydı. Bu yüzden kullanımdan ötürü gözenekler ve filtre maddesinin üzeri dolacağı için zamanla etkisini kaybedecektir bu da iç havanın kalitesini düşürmeye sebep olur. Eğer ev içinde hassas bağışıklık sistemine sahip (bebek, yaşlılar vb) insanlar varsa bu durum sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Bu yüzden evimizde kullandığımız cihazın özelliğine bağlı olarak (yıkanabilirliği ya da değiştirilebilirliği) ihmal edilmemesi gerekmektedir.
Konumuza dönecek olursak hepa filtreleri kullanmış olduğunuz cihazın özellikleri arasında “yıkanabilir” özelliği yoksa cevabımız hayır olacaktır. Bu filtreler dışarıdan yıkanabilir gibi görünüyor olsalar bile yıkadığınız taktirde “eğer yıkanabilir özelliği yoksa” filtre içinde ki elyaflar zarar görecektir siz “hiç bir şey olmadı” deseniz bile cihazınıza işlevliğini yitirmiş temiz görünümlü filtremsi bir şey takmış olursunuz
Peki “yıkanabilir” ibaresi olan hepa filtrelerde durum nasıl? Üreticinin geliştirmiş olduğu filtre teknolojisinde bunun bir standart verimliliği yok. Yani hepa filtre yıkandıktan sonra işlevliğinin, verimliliğinin ne kadar olduğu konusunda bir çalışma bulunmamakta. Bu durumda üreticinin “yıkanabilir hepa filtre” sözüne inanmaktan başka yapabileceğimiz bir şey yoktur. Yıkama konusunda genelde saf su ile yıkanması önerilmektedir tabi ki bu durum yine üretici firmaya göre değişkenlik gösterebilmektedir.
Hepa Filtreyi Temizlemek Neden Kötü Bir Fikir?
Hepa filtrenin yıkanması durumunda zarar görmemesini %100 garanti eden firmalar olsa bile yine bir takım olumsuz durumları atlamamak gerekmektedir. Bu olumsuz durumları şu şekilde sıralayabiliriz;
- Bu filtreler sonuçta insan sağlığına zarar veren maddeleri üzerine toplamaktadır, zaten filtrenin ana amacı da budur. Bu filtreyi evin dışında yıkamadığımız taktirde hepa filtre üzerinde bulunan hava kirleticileri tekrar aynı hava ortamına salabilirsiniz.
- Hepa filtreyi dışarıda su ile yıkamış olsanız bile bazı istenmeyen maddeler havada asılı olarak kalabilirler ve sizin temizlediğiniz sırada o havayı soluyabilirsiniz.
- Hepa filtreyi temizlerken farklı bir süpürge kullanırsanız bu süpürgeninde hepa filtresi olması gerekmektedir aksi durumda bir taraftan temizlerken diğer taraftan yine evinizin içine aynı maddeleri salabilirsiniz.
- Hepa filtrenin yıkanmasından sonra kuruduğuna emin olmalısınız aksi taktirde filtre üzerinde küfler oluşabilir ve bu istenmeyen durumlara yol açabilir. (Genelde firmalar kuruma süresini en az 24 saat olarak belirtmektedirler)
Hepa Filtreyi Nasıl Temizlerim?
Genel öneri, HEPA filtrelerinin değiştirilmesi gerektiğidir. Ancak bir HEPA filtresini temizlemeniz gerekiyorsa, bunu yapmanın iki yolu vardır. Hangi yöntemi kullanacağınız, sahip olduğunuz HEPA filtresinin türüne bağlıdır. Temizlenebilir HEPA filtreler için resmi standartlar olmadığından, temizlenebilir filtrelerin türleri için tanımlanmış terimler yoktur. Bununla birlikte, üreticiler belirli pazarlama terimlerini kullanırlar: yıkanabilir ve kalıcı.
Yıkanabilir Hepa Filtre
Yıkanabilir HEPA filtre soğuk su altında durulanarak temizlenmelidir. Filtre malzemesine dokunmamaya, sadece suyla temas etmesine dikkat etmelisiniz. Yeniden takmadan önce filtrenin tamamen kurumasını bekleyin. Bazı filtrelerin özel talimatları vardır. Örneğin, bazı kanister tipi süpürge filtreleri, kutunun orta kısmının ıslanmamasına dikkat ederek yalnızca filtrenin dışında yıkanmalıdır.
Kalıcı Hepa Filtre
“Kalıcı” olarak pazarlanan bir HEPA filtre, filtre yüzeyindeki tozu ve kiri emmek için bir elektrikli süpürge kullanılarak nazikçe temizlenmelidir. Bu tip filtrelerde su kullanılmamalıdır.
Hepa filtreler koronavirüsüne karşı bizi koruyabilir mi?
Son dönemlerde belki de en çok sorulan sorulardan bir kaç tanesi de, hava temizleyicilerin koronavirüsüne karşı ne kadar etkili olduğu? Hepa filtrelerin koronavirüsüne karşı bir çözüm olup olmadığı, gibi sorulardır. Bu soruların cevabını aşağıda linkini bıraktığım yazımız olan hepa filtreler koronavirüsüne karşı bizi koruyabilir mi? yazısında anlatmaya çalıştım.
Siklon Filtre Nedir?
Siklon filtresinin genel çalışma prensibi; toplanan toz parçacıklarını hava sirkülasyonu oluşturarak ayrıştırmasıdır. Bu teknolojinin gelişiminde ki en büyük markalardan birtaneside Dyson firmasını söyleyebiliriz.
- İlk olarak, istenmeyen maddeler siklonun oluştuğu bölüme çekilir. Bu bölümde oluşturulan güç ile kaba kir olarak tabir ettiğimiz büyük kirleri ayrıştırır
- İlk bölümde ki hava gözeneklerinden kaçan daha küçük olarak tanımladığımız (evcil hayvanlarınızın tüy, kıl vb) kirler ayrılır.
- Son olarak küçük bir siklon kümesine toplanan 0.5 mikron büyüklüğünde ki kirlerde havadan ayrıştırılarak hijyenik bir ortam sağlanmış olur.
Yukarıda ki aşamalardan geçen tozlar cihazınızın ekstra özelliğinde (her model için geçerli değil) bulunan hepa filtrelerce de desteklenmektedir. Böylece tozlar, hem hava filtresinden hemde hepa filtrenin korumusasından kaynaklı çıkışları minimize edilmiş olacaktır.
Siklon teknolojisine sahip cihazlar bildiğimiz standart torbalı cihazlardan daha verimli çalışmaktadır. Bunun en büyük sebebi toz torbasının olmamasıdır. Standart torbalı süpürgelerde kullanım oldukça torbanın gözenekleri tozlar tarafından tıkanmaktadır bu da zamanla hava sirkülasyonunda düşüklüğe sebep olur ve cihazın emiş gücü düşer. Siklon teknolojisine sahip cihazlarda torba olmadığı için gözenekleri tıkanacak bir toz torbası bulunmamakta bu sebepten ötürü performans her zaman stabil kalmaktadır.
Siklon teknolojisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için; Süpürgede Cyclon (Siklon) Teknolojisi yazımızı inceleyebilirsiniz.
